Heeft mijn product een allergenenwaarschuwing nodig?

Om dit te onderzoeken stel je een kwantitatieve risicobeoordeling op. Deze beoordeling wordt ook wel een Quantitative Risk Assessment (QRA) genoemd. In dit blog leg ik uit hoe je dat doet.

Wat is een QRA?

Je berekent hierbij de maximale hoeveelheid allergenen die door kruisbesmetting aanwezig is in een product. De uitkomst gaat niet om allergenen die als ingrediënt bewust worden toegevoegd aan dat product, maar allergenen die er onbedoeld in terecht kunnen komen en niet als ingrediënt staan benoemd op het etiket.

Waarom ook al weer?

Omdat mijn vorige blog al weer een tijdje geleden is vertel ik eerst nog even over de noodzaak. Nieuw Nederlands beleid is al van kracht en vanaf 2026 moeten aanwezige allergenen door kruisbesmetting vermeld zijn op labels, onderbouwd met een QRA. De QRA fungeert dus als de basis voor allergenenwaarschuwingen op verpakkingen. In het Engels noemen we zo'n waarschuwing een precautionary allergen labelling (PAL). Deze PAL's zijn enkel verplicht op voorverpakte levensmiddelen.

Wanneer?

Voer preventieve maatregelen uit om kruisbesmetting te voorkomen. Denk hierbij aan het scheiden van producten in ruimte of tijd, grondige reiniging en identificatie van allergenen. Ook bewustwording door training hoort hierbij.

Nadat preventieve maatregelen zijn genomen om kruisbesmetting te voorkomen begin je met de kwantitatieve beoordeling.

Hoe?

Hieronder heb ik globaal de stappen aangegeven. Kom je er niet uit. Neem contact met mij op voor advies.

Bepalen van kruisbesmetting

Stap 1. Vraag voor elke grondstof aan de leverancier hoeveel kruisbesmetting per allergenen er in kan zitten.

Stap 2. Vraag bij de leverancier gelijk ook het percentage van de bedoelde allergenen in grondstoffen. Het is dan fijn als meteen het eiwitpercentage wordt vermeld. Want dat is wat er echt toe doet. Mocht de leverancier alleen het percentage allergeen vermelden, dan kan je zelf het percentage eiwit van dat allergeen opzoeken in de Nevo-tabel op https://nevo-online.rivm.nl/Bereken

Stap 3. Je gaat nu onderzoeken hoeveel kruisbesmetting je eigen productieproces kan veroorzaken. Vermenigvuldig het percentage allergeen eiwit in het product met de mogelijke hoeveelheid grammen kruisbesmetting en de batchgrootte. Een grotere batch zorgt in het algemeen dat besmetting meer verdund wordt dan een kleinere batch. Deze berekeningen gaan uit van een homogene besmetting. Voor puntbesmetting gelden andere regels. Een veelgebruikte tool voor de berekening is Vital. Maar let op, Vital is een Australisch product met Australische normen.

Stap 4. Voor elk product tel je de resultaten van stap 1 en 3 per allergeen bij elkaar op. Wanneer de resultaten van beide berekeningen bij elkaar worden opgeteld, weet je hoeveel van de verschillende allergenen aanwezig kunnen zijn in het eindproduct. Als je dit product enkel als halffabricaat aan de industrie levert, stopt je berekening hier. Deze informatie geef je aan op de specificaties en dient als input voor de QRA van jouw klant. Je vermeldt dus geen PAL op een verpakking van een halffabricaat, maar je geeft de mogelijke hoeveelheid kruisbesmetting per allergeen per product aan op de productspecificatie. Als producent van halffabricaten heb je namelijk niet voldoende informatie om de situatie voor de eindgebruiker in te schatten.

Stap 5. Wanneer concentraties in producten vergeleken worden met de vastgestelde veilige hoeveelheid, is een omrekening van de referentiedosis (RfD) nodig. In mijn vorige blog beschreef ik wat een referentiedosis is en hoe die tot stand is gekomen. De RfD is een absolute hoeveelheid eiwit van een allergeen (mg) per dosering/eetmoment. Dit is niet gelijk aan een concentratie (mg eiwit van een allergeen/kg product = ppm). Voor het omrekenen van de RfD naar een actielimiet op productniveau wordt de volgende formule gebruikt:

$$\mathrm{𝐴𝑐𝑡𝑖𝑒𝑙𝑖𝑚𝑖𝑒𝑡\; (ppm)}=\frac{\mathrm{𝑟𝑒𝑓𝑒𝑟𝑒𝑛𝑡𝑖𝑒𝑑𝑜𝑠𝑖𝑠\; (in\; mg)}}{{\mathrm{𝑐𝑜𝑛𝑠𝑢𝑚𝑝𝑡𝑖𝑒𝑔𝑟𝑜𝑜𝑡𝑡e\; (in\; kg)}}^{}}$$

Stap 6. Voor de omrekening van de referentiedosis naar een actielimiet is ook een consumptiegrootte nodig. De consumptiegrootte is de hoeveelheid product die geconsumeerd wordt op één eetmoment van ca. een half uur. Dit is niet altijd gelijk aan de portiegrootte, die bijvoorbeeld gebruikt wordt voor de weergave van de voedingswaarde per portie (bijvoorbeeld 1 snee brood van 35 gram is de portiegrootte terwijl de consumptiegrootte enkele sneetjes brood is op een eetmoment, zoals een lunch).

Stap 7.Een consumptiegrootte wordt vastgesteld op basis van kennis van het bedrijf over het gebruik van het product door consumenten. Verschillende toepassingen, maar ook productkenmerken als verpakkingsgrootte, kunnen relevant zijn.
Daarbij kunnen gegevens van de voedselconsumptiepeiling (VCP) van het RIVM ondersteunend gebruikt worden.

Vermelden

Eindproducten waarvan de allergenen de referentiewaarde overschrijden zonder dat ze in de ingrediëntenlijst staan vermeld, moeten worden voorzien van een PAL. Gebruik bij voorkeur de vermelding 'Kan xxx bevatten’.

Veel succes en bij vragen kunt u altijd contact opnemen.

contact